Cách nhà mình khoảng 20km có 1 khoảng rừng tái sinh, thường thì ở khoảng cách 60km là gần như không còn cái gọi là rừng. Đa số là những khoảnh tái sinh cây lúp xúp và chỉ to cỡ cổ chân. Đừng bao giờ mơ tưởng đến việc thấy phong lan ở những cái cây bé trẻ thế, chỉ nên hy vọng vào 1 số loài địa lan. Mà tái sinh nhanh nhất, là mấy cái loại địa lan như Kiến cò, Bạch Phượng... chứ mấy loại như Kiếm cần nhiều năm thì cũng khỏi nghĩ. Cách đây vài năm mình cũng đi nganh qua cái khoảnh tái sinh ấy, thấy được 1 vài loài địa lan. Ồ mà cái khoảnh cây chỉ to bằng bắp chân ấy lại có hơn chục loài địa lan mọc đấy và có 1 số loài còn đang nghi ngờ thú vị nữa cơ. Mình sẽ từ từ giới thiệu dần những loài lan ở cái khu ấy. 

Đó là 1 ngọn đồi thấp sau 1 khu công nghiệp, có lẽ là ranh giới xanh và phòng hộ cho khu công nghiệp. Cây tái sinh là cây đặc trưng rừng khộp: toàn là Dầu và tre, cỏ. Mùa mưa sũng nước dù trên đồi và mùa khô thì cháy rụi. Mà có lẽ vì thế, chỉ có đám củ sâu dưới đất, mỗi năm lên cây 1 vài tháng như đám Kiến cò mới có thể nhanh chóng tái sinh ở đó được. Ở đó có ít nhất 3 - 4 loài Kiến cò, 2 - 3 loài Thanh Thiên quỳ và 1 số loài khác nữa như Chu Đinh, Sậy... Cây Kiến cò Răng là cũng vô tình thấy được nó.

Kiến cò răng ở đó, cây chỉ cao cỡ 10 - 15 cm, phát hoa lên thì cỡ 30cm, mọc lẫn trong gốc loài le xù. Có lẽ nó là 1 trong những loài Kiến cò nở muộn nhất, tháng 11. Những bông hoa trắng muốt lớn khoảng 2cm, có 2 thùy bên của môi như 2 cái răng, chắc vì vậy mà được đặt tên là Kiến cò răng (dentata = Răng ). Có khoảng 3 đến 5 lá, củ bé tí sâu dưới đất. Chúng chỉ ngoi lên mặt đất từ lúc nước sũng vì mưa dầm và sống đến khi mùa khô bắt đầu. Hoa nở và kết quả rất nhanh trong vài ngày, quả cũng chín nhanh, để chuẩn bị lụi tàn trước mùa cháy khô. 

Chủ đích là đi tìm 1 loài khác ở khu ấy, rồi tự nhiên lại thấy đốm trắng ở gốc tre. Cuộc sống, đôi khi có những bất ngờ dễ thương như thế. Giá như mà Việt Nam ta bảo vệ rừng thật tốt, thì không chỉ mình, mà còn nhiều người khác, có thể thấy nhiều hơn những bất ngờ như thế thì tốt biết bao...

Theo: Nguyễn Văn Cảnh