Giữa những trảng cỏ ngập nước đầy nắng ấy, tất nhiên là nhiều cỏ, và ngoài ra, còn có một số loài hoa lan, chịu được ngâm nước, và đó, có lẽ là những loài lan có thể chịu được khắc nghiệt nhất, mùa khô là nắng cháy cỏ, khô khốc, mùa mưa là ngập trong nước, bùn. Những loài lan ấy vẫn tỏa hương, tỏa sắc, mặc dù chỉ một thời gian rất ngắn, nhưng vẫn đủ 1 vòng đời và vẫn có những hạt lan bay xa.

Các loài lan trong Chi Kiến cò - Habenaria, phân bố rất rộng, đặc trưng bởi 1 chiếc củ mọng nước và 1 vài cây thân thảo với chùm hoa được mọc thẳng lên từ ngọn cây. Chúng có mặt ở khắp nơi, rừng xanh, bãi cát, trảng cỏ, đầm lầy... Một trong  số ít những loài lan có thể sống dưới nước đó là loài Kiến cò Vàng - Habenaria rostrata.

Trong những lần đi rừng trước, mình cũng gặp loài lan này một vài lần rồi. Nhưng hôm nay, vô tình lang thang mùa dịch ở 1 khu rừng cách xa mình gần trăm km, lội xuống một bãi lầy và gặp vài cây đang nở hoa... Kiến cò vàng, một loài địa lan, thân chỉ cao khoảng 20cm kể cả cành hoa, chỉ khoảng 3 - 4 chiếc lá nhỏ và 1 chùm hơn chục bông hoa màu cam, và đặc biệt có những cánh bên màu đen. Nở rất nhanh trong vòng 1 tuần, chúng thường dễ đậu quả và nhanh chóng phát tán hạt ngay trong mùa mưa, để cuối mùa mưa những hạt lan ấy nảy mầm, cố lợi dụng những đợt mưa ẩm cuối cùng để có thể tạo những chiếc củ nhỏ, hòng thoát khỏi sự khô hạn của mùa khô Tây Nguyên, để sang mùa mưa sau sẽ lại được nở hoa.

Sự tiến hóa của cây lan đã tạo cho nó một chiến thuật thông minh để sống sót, phát triển, ra hoa rực rỡ giữa sự khắc nghiệt của khí hậu rừng khộp, góp phần vào sự đa dạng những loài cây dưới nền rừng khộp vốn dĩ đã nghèo nàn loài cây lớn.

Theo: Nguyễn Văn Cảnh