Trên cây xoài cổ thụ đó, trên những cành ngang đường kính hàng ôm, có cả một hệ sinh thái gồm các quần thể hoa lan, dương xỉ, rêu... và có 1 quần thể Thanh đạm rìa, có lẽ là quần thể, cũng có lẽ là 1 cá thể, với kích cỡ dài khoảng 4m, ôm kín cành cây to cả ôm, rậm rạp, mỗi khi nở cả nghìn bông hoa, và với tốc độ sinh trưởng mỗi năm chỉ 1 đến 2 giả hành, thì chắc rằng bụi Thanh đạm rìa ấy, cũng là 1 cây cổ thụ trăm năm. Với những cây gỗ, tuổi trăm năm rất dễ, nhưng với những cây thân thảo như 1 loài hoa lan, thì tuổi trăm năm có lẽ chỉ 1 không 2, như làm tăng độ quý hiếm của bụi lan ấy.

Và may thay, cây xoài cổ lại nằm nơi chùa cổ, có thể may mắn để nó tồn tại lâu hơn nữa. Cũng vì vậy, bụi Thanh đạm rìa sẽ tồn tại lâu hơn, phát triển hơn nữa, cho đến khi, có một Homo sapiens nào đó thấy được giá trị của nó, có quyền quyết định, sẽ cho nó 1 cơ sở vững chắc hơn để tồn tại dưới sự bảo vệ hơn, ví dụ như Cây Di sản.

Thanh Đạm rìa - Coelogyne fimbriata Lindl. 1825, là 1 loài lan phụ sinh, thân bò với những giả hành cỡ ngón tay, 2 lá trên đầu giả hành và 1 hoặc 2 bông hoa màu xanh xanh. Chúng nở hoa vào mùa xuân, mình hay gặp trên những cành cây cao trong những cánh rừng thường xanh của Tây Nguyên. Hoa chỉ cỡ 1 đến 2cm, hơi thơm, nở khoảng 1 tuần. Chúng không hiếm vì vùng phân bố rộng, từ bắc vào nam.

Năm mới, trên 1 chuyến đi xa, ngang qua cây xoài cũ, nhưng lại quên mang theo vật bất ly thân là máy ảnh, đành dùng ảnh cũ, để mọi người có thể ngắm nhìn một cây thân thảo cổ thụ, một giò lan có 1 không 2 trên đất Việt, để thay lời chúc đến tất cả mọi người năm mới 2022, phát triển và tồn tại lâu, như bụi Thanh đạm rìa khoe sắc kia vậy.

Theo: Nguyễn Văn Cảnh