Được phát hiện vào năm 2020 bởi 1 vài bạn yêu lan của mình, và rồi được mình và Vuong Truong công bố là 1 loài bổ sung cho hệ Lan Việt Nam vào năm 2021, dựa trên những bông hoa nhỏ bé và hình chụp của Nguyễn Thành Luân  khi đi thực địa trên những đỉnh núi cao của Tây Nguyên và mẫu của Cường Quang Trương thu. Là 1 trong 3 loài Corybas của Việt Nam, chúng là loài lan kỳ lạ và nhỏ bé, bởi cách sống, bởi kích cỡ và sự phân bố của chúng. 

Corybas geminigibbus là 1 loài thạch lan, thường mọc lẫn vào đám rêu trên những vách đá, thi thoảng là lẫn vào đám rêu trên thân cây lớn. Chúng mọc ở những nơi có độ cao trên 1000m, ẩm ướt thường xuyên. Có 1 mùa chúng sẽ lụi đi những chiếc lá chỉ bé bằng đầu móng tay, để chờ những cơn mưa đầu mùa, từ chiếc củ tròn mọng nước bé xíu, chúng sẽ mọc ra chiếc lá duy nhất của năm ấy, và nếu đủ điều kiện, chúng sẽ ra 1 bông hoa duy nhất của mùa, bé xíu với những chiếc râu dài vểnh lên. 

Theo dõi và công bố loài, nhưng mình chưa từng tự mắt ngắm nhìn loài hoa này, cho đến khi có chuyến đi tìm loài Kiếm hoại sinh vừa rồi với nguyên 1 team hoa lan cùng Vuong Truong, GS Leonid Averyanov, Huu Cuong Nguyen, cô Татьяна Майсак, McCall Leon, ở vách đá bờ 1 con suối trên cao nguyên Langbiang xinh đẹp. Vốn chẳng hi vọng rằng có thể chứng kiến hoa của chúng, mình và mọi người đơn giản là ghé thăm nơi chúng mọc. Thật không ngờ, loài lan ấy đã đãi mình 1 bữa căng mắt trong cái nền rừng tối u u của 1 buổi chiều đầy mây. Cả quần thể chỉ còn có 5 cây, 1 cây hoa sắp bung, và mãi sau, mình mới thấy thêm được 1 cây đang nở. Và thế là lại gọi mọi người vào, giúp đỡ GS Leonid và GS Vuong leo qua được mấy bụi cây trên cái vách ấy. 3, 4 cái máy ảnh lại chạy hết công suất cho 2 bông hoa chỉ bé đúng bằng cái đầu móng tay ấy. 

Có một số bạn sẽ có ham muốn là mua loài lan này để trồng, nhưng mình khuyên thật, các bạn sẽ không thể tạo được cái môi trường như chỗ ấy, và các bạn sẽ rất khó trồng 1 loài lan mà cả thân lá chỉ khoảng 2cm, lại mọng nước và rất dễ hư hỏng. 1 năm có tới 9 tháng nằm dưới lớp rêu và chỉ nhô lên khoảng 3 tháng với tỷ lệ nở hoa chưa đến 30%, những bông hoa chỉ nở 1 - 2 ngày. Hãy để chúng ở nơi chúng sống, và đừng cố mua, hoặc lấy chúng làm gì.

Theo: Nguyễn Văn Cảnh