Tôi với Hiến Võ Phạm, phượt một chuyến đầu năm như thường lệ những năm khác để theo dấu những bông hoa Trà my xinh đẹp. Chạy xe máy giữa sáng lạnh, rồi xoải chân khi chiếc xe trầy trật trong lớp cát ở bãi sông, rồi leo lên những dốc núi mà chiếc xe cài số 1 chỉ còn phải dắt và đẩy cùng nhau... mới đến được khu rừng đầy khô nóng. Và trên con đường mòn khô nóng, dưới cái khát của mất nước rừng khô, tôi đã thấy được sự cố gắng của loài hoa lan này, dù đã héo đi tất cả những chiếc lá xanh, vẫn cố trổ chùm hoa tươi tắn, mặc dù không rực rỡ.

Zeuxine affinis vào mùa khô Tây Nguyên, sẽ phải chạy đua với thời tiết, tranh thủ thật nhanh nở hoa, kết quả, bung hạt trước khi những cơn mưa tới để hạt được bay xa hơn theo gió, nên chúng phải rút hết dinh dưỡng của những chiếc lá, khi những chiếc rễ mỏng manh không còn hút được bao nhiêu nước nữa. Những bông hoa trắng trên 1 chiếc thân mỏng manh, khô cằn sẽ nở rất nhanh, trong vài ngày, kết quả và chín cũng trong vài ngày, để rồi khô, nứt và những hạt lan nhỏ như bụi sẽ bay xa trong gió mùa khô. Những thân lan mẹ mọng nước sẽ teo tóp, chết đi 1 số mắt đốt, chỉ giữ lại chút ít dinh dưỡng ở những mắt đốt dưới đất, để dành cho những mầm non mùa tới.

Sự thích nghi và chiến lược sống sao cho tối ưu để duy trì nòi giống được thể hiện rõ trên loài lan nhỏ bé này, đại diện cho những loài cây sống dưới tán rừng bán thường xanh, khô nóng của Tây Nguyên.

Chỉ là 1 điểm dừng chân nho nhỏ, chúng tôi lại đi tiếp, để chứng kiến tiếp những sự biến đổi, những cách để tồn tại của các loài hoa yêu thích trong những khu rừng, mà chúng tôi sẽ kể trong những câu chuyện tiếp theo... 

Theo: Nguyễn Văn Cảnh