Xoài rừng, người bắc thì gọi là cây Muỗm, quả nhỏ, ít cùi, vị chua chát, nhưng thơm... và bây giờ, những cây xoài rừng to lớn như thế trên cao nguyên Central Highland càng ngày càng ít, và hệ sinh thái trên thân chúng, cũng chịu chung số phận...

Trên cây xoài khô ấy, tất nhiên, bởi vì tuổi đời quá lâu và kích thước lớn, nên đám sống bám thân cây, hay gọi là phụ sinh, rất nhiều. Dương xỉ, rêu... và nhất là phong lan chung nhau sống trên thân cây khô già. Liệt kê của 1 thằng mê lan, mê chụp ảnh như sau: Cẩm báo, Mỹ dung dạ hương, Lọng cờ, Len dẹt, San hô...  Và một điều rất buồn là nhìn rõ được thấy chúng thì có nghĩa là cái cây đã chết.

Và đám phụ sinh ấy, vì cái thế giới của chúng ngày càng tan vỡ, chúng cố tỏa hương, tỏa sắc dưới ánh nắng mặt trời và sự trống trải, có lẽ bởi chúng cũng biết rằng khi những cành cây mục ruỗng, rơi xuống đất, cũng là lúc chúng cũng dần chết đi dưới mặt đất, vốn không phải nơi sống của đám yêu nắng gió...

Một hôm, đi ngang qua, cái cây khô gây chú ý cho 1 anh khách bằng mảng màu đỏ rực của đám Lọng cờ. Có lẽ, đó là lần đám Lọng cờ ấy rực rỡ nhất trong cuộc đời của chúng vì đầy đủ ánh sáng mặt trời, mưa gió thuận hòa năm ấy. Và vì mảng màu đỏ rực ấy, những câu chuyện về cây khô mới được biết đến bởi anh khách qua đường ham chụp hình. Lọng cờ, là 1 loài phong lan với những giả hành xanh nhỏ, sống bám lặng lẽ trên những cây cổ thụ lớn, thường ngày chỉ là 1 mảng xanh như đám rêu hay dương xỉ, và để đến cuối mùa khô hạn, chúng sẽ bung những chùm hoa màu vàng đỏ rực rỡ bay phấp phới như những chiếc cờ phướn.

Và trên cây khô hôm ấy, nổi bật giữa nền trời xanh của mùa khô Tây Nguyên, đám Lọng cờ ấy phấp phới trong gió, để ra dấu, mời gọi khách lãng du, kể những câu chuyện về 1 ngôi nhà chung của đám lan sống trên đó, như một câu chuyện buồn về chiếc cây khô, đơn giản là mọc sai địa điểm, sai thời điểm...

Theo: Nguyễn Văn Cảnh