Liparis nana - Tai dê nhỏ, là một loài địa lan, mọc trên những thảm mục dày và ẩm trên những triền núi hoặc bãi mục của rừng thường xanh lá rộng trên độ cao hơn 1000m. Ưa râm mát, ẩm, chúng gần như không bao giờ tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng gắt. Nở những bông hoa màu tím đỏ, rất dễ đậu quả, và có lẽ bù vào việc chúng chỉ cần đậu quả, phát tán hạt xong là chết (mình chưa gặp mẫu nào có đủ 2 năm hoa quả liên tục). Nhỏ bé, kích cỡ chỉ 5 - 10 cm, chỉ 2 - 3 chiếc lá và giả hành mọng nước, chúng rất dễ làm mồi cho sên, sâu... Hiếm gặp, chỉ 1 hoặc vài cá thể ở cùng 1 khu, chúng là 1 loài lan đẹp huyền ảo, như huyền thoại...

Mình gặp chúng nhiều lần, nhưng chưa 1 lần gặp hoa. Có đợt cùng đi với Vuong Truong và Cường Quang Trương tìm mãi không thấy. Và duyên may mắn, mình thấy đúng 1 cây có 3 bông hoa đang nở, trong một buổi chiều lạnh, ẩm ướt trên độ cao 1700m của khu Cổng Trời, Đà Lạt. 

Một loài lan, được mô tả hơn 1 thế kỷ trước, và mãi sau hơn 100 năm mới được định danh rõ ràng với những hình chụp cận cảnh và rõ nét, để chứng thực cho 1 huyền thoại trong rất nhiều loài lan huyền thoại khác nữa...

Theo: Nguyễn Văn Cảnh