Loài lan ấy, chắc là một loài trong chi lan Cheirostylis, là một loài thạch lan bé nhỏ, thân chỉ dài cỡ 10cm, nhỏ như một cây tăm, từng đốt thân bám trên mặt đá bằng những chiếc rễ hút nhỏ ngắn. Nhìn có vẻ như chúng không dùng những chiếc rễ ấy vào việc thu dinh dưỡng mà chỉ dùng để bám trên mặt đá mà thôi. Hoặc là những chiếc rễ hút ấy lại cùng ký sinh vào một hệ nấm nào đó trên mặt đá và sống nhờ vào hệ nấm ấy một phần. Vì lẽ đó, tôi đã từng thu thập mẫu 3 đến 4 lần, mỗi lần 1, 2 cây nhỏ, nhưng chưa từng có 1 cây nào sống được qua mùa mưa tại vườn lan của tôi.

Mơ ước được thấy bông hoa của loài lan bí ẩn này lại trỗi dậy khi trong 1 lần tôi ghé thăm nhà Lộc Sang , 1 cậu bạn, cũng hay lần mò mẫm trong rừng như tôi, cậu ấy có khoe hình chụp của 1 bông hoa trắng, có thân cây giống như loài lan tôi đang theo dõi. Và kế hoạch là mùa mưa năm nay, sẽ phải bỏ chút thời gian để đội mưa rừng một phen, vì theo ngày chụp, có lẽ cây lan ấy nở hoa đúng thời gian Brah Yang mù mịt trong mưa dầm.

Mỗi loài lan có một cách sống, và tôi nghĩ rằng, những loài Cheirostylus, có cuộc sống phụ thuộc đá, phụ thuộc nấm (có thể) không phải là những loài lan có thể nuôi trong giàn lan. Cách tốt nhất để ngắm hoa của chúng là đến tận nơi chúng sống, đúng vào ngày hoa nở, để đã mắt ngắm chúng trong tự nhiên. Nhưng để được vậy, có lẽ là phụ thuộc vào may mắn rất nhiều khi chúng ta không thể biết chúng nở hoa lúc nào, và thời gian ấy có phù hợp để làm một chuyến vào rừng sâu hay không. Thôi thì giống như là mua xổ số vậy...

Theo: Nguyễn Văn Cảnh