Thường khi nghiên cứu về một loài nào đó, có khi 2, 3 đội ở các nơi làm cùng 1 nghiên cứu độc lập, không biết đến nhau là rất bình thường. Đôi khi, ai công bố nhanh hơn còn phụ thuộc vào tạp chí, phụ thuộc vào phản biện và một số vấn đề thời gian khác. Có thể kể đến như loài Riềng Sen, đội mình và 1 đội ở Sài Gòn cùng nghiên cứu về loài ấy một cách độc lập, nhưng đội bạn đã công bố trước đơn giản bởi phản biện của tạp chí mình nộp không đồng ý. 

Nhưng với loài Hoàng thảo mới này, Dendrobium tetrapterum thì khác. Cách đây 3 năm, mình và Vuong Truong đã ngồi và nói chuyện về 1 loài Hoàng thảo, gần như giống hệt Hoàng thảo vảy rồng, tuy nhiên, điểm khác biệt rõ rệt nhất là mặt cắt thân hành hình thoi, không giống với mặt cắt của thân hành Hoàng thảo Vảy rồng bình thường là nhiều nếp nhăn. Mình thì nghi ngờ nó là 1 loài khác biệt, nhưng sau khi anh em trải qua bàn luận thì kết luận, có lẽ nó là 1 bản thường biến nào đó của Hoàng thảo Vảy rồng. 

Thế rồi, bất ngờ chưa ông già... Sau 3 năm, các nhà Nghiên cứu Trung Quốc đã phân tích kỹ và xác định rằng cái cây có mặt cắt hình thoi ấy là 1 loài mới - Dendrobium tetrapterum. Cảm giác kiểu như biết thế hồi đó coi kỹ hơn. Thiệt bực bội chớ... Mà thôi coi như Việt Nam có 1 loài lan mới.

Dendrobium tetraprerum - một loại phong lan nhỏ, thân hành mọc xếp như những chiếc vảy, có 1 lá. Chùm hoa dài cỡ 20cm, những bông hoa màu vàng, ngả xanh chứ không vàng ruộm như Hoàng thảo Vảy rồng. Mọc ở miền núi phía bắc. 

Như vậy, Kiểu Vảy rồng, ở Việt Nam có 3 loài. Vảy Rồng, Vảy rắn và loài mới này.

Kinh nghiệm được rút ra là thấy gì lạ thì nên soi thiệt kỹ... Hừm hừm...

Theo: Nguyễn Văn Cảnh