Tại sao tôi biết điều này? Vì khi tôi tham khảo tài liệu về em này để viết cống hiến cho các bạn, tôi thấy hơn chục trang web tiếng Việt đều có viết, nhưng mà toàn sao chép của nhau và có những lỗi sai giống nhau từ cả 1 dấu chấm dấu phẩy. Vấn đề không nằm ở lỗi chính tả, vấn đề nằm ở chỗ là họ nói trồng vảy rồng phải cho nó ÁNH NẮNG MẠNH, THẬT NHIỀU NẮNG, không nên trồng chậu…

Nếu bạn mới chơi và có vài chục giò thì sẽ bỏ qua, nhưng tôi thấy rất vô lý, vì thế tôi quyết định dùng tên khoa học và tra tài liệu bằng tiếng Anh. Vô tình bấm vào mấy web bán lan nên tôi biết được. Và cái quan trọng nhất đó là tôi tìm được thứ tôi cần để cung cấp cho các bạn những thông tin các bạn áp dụng tốt nhất.

Để nhận diện em này thì các bạn cứ nhìn hình là thấy, vì phân tích dài dòng chỉ giành cho nghiên cứu khoa học thôi. Về độ to của giả hành thì trung bình bằng ngón tay cái, tuy nhiên tôi đã có lần thấy có những giống có giả hành to gần bằng chai nước Lavie 0,5 lít. Dĩ nhiên là giả hành to thì vòi hoa nhiều bông hơn (nhỏ thì vòi hoa 3-10 bông, trung bình là 15 bông, còn loại khủng thì 25 bông 1 vòi), lâu tàn hơn.

Những giò mà cây yếu ớt, còi cọc thì hoa 7-10 ngày tàn. Nếu cây khỏe trung bình thì 20 ngày. Nếu cây thực sự sung mãn và biết cách giữ hoa thì phải hơn 1 tháng mới tàn (bạn kéo lại xem Bài 2 để biết cách giữ hoa lâu tàn nhé).

Vảy rồng thường nở vào mùa xuân và hè, tuy nhiên năm nhuận thì có khi may mắn ta có 1 giò nở tết. Nhưng cũng có những giống của vùng miền, ví dụ Lâm Đồng thì em nó nở vào tết.

Hương thơm cũng nhẹ nhàng thôi, cánh hoa rất là mỏng manh nhưng màu sắc thì thật rực rỡ. Khi mới nở thì hoa nhạt hơn và ngày càng đậm dần lên cho tới khi gần tàn. Nếu bạn chỉ nhìn hoa mà không nhìn giả hành thì rất dễ nhầm là hoa Kim Điệp Vàng (bài 22).

CÁCH TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Chọn cây

Nên chọn giề lá còn xanh, và càng nhiều giả hành có lá càng tốt, mỗi một giả hành chỉ có 1 lá thôi bạn nhé! Và khi chọn mua hàng ký, bạn nhớ là nên chọn hàng khô, nếu thấy bộ rễ ướt nhách thì khả năng lan đã bị ngâm nước cho nặng ký. Bạn mang về trồng thì khả năng chết 50%. 

Mùa ghép thích hợp là lúc cây đang nụ. Tuy nhiên lúc nào ghép cũng được, vấn đề là bạn phải biết cách chăm. Tôi ví dụ, khi giả hành con đã ra rễ dài và đầy đủ mới bị bóc từ rừng về, bạn mua về thì phải chấp nhận là nó sẽ không mọc thêm rễ nữa.

Lưu ý một vấn đề CỰC KỲ QUAN TRỌNG mà hầu như toàn bộ các web của Việt Nam bỏ qua, đó là em này RẤT GHÉT BỊ LÀM PHIỀN, nghĩa là ghét bị thay chậu hay giá thể.

Nếu bạn học môn sinh học có nền tảng 1 chút sẽ hiểu, cây gì ít lá thì cần ít phân. Ít lá thì bộ rễ sẽ ít (trừ mấy em Căn Diệp… hic). Lá càng cứng, càng bóng thì càng ít thoát hơi nước, vì thế có nhiều rễ cũng không giả quyết vấn đề gì. Em Vảy rồng này thuộc kiểu hình đó, rất ít lá và ít rễ, một giả hành mà ra được vài ba cái rễ là quý lắm bạn ạ.

Nói lan man nâng cao chút nhé! Bộ rễ của cây lan có thể sống (hoạt động) 3-5 năm từ lúc nó sinh ra (áp dụng cho chi Dendrobium), nếu bạn thay tách giò liên tục, bạn sẽ làm hỏng bộ rễ vẫn còn hoạt động của em nó, em nó sẽ bị chột (suy). Giả hành hơn 1 tuổi thì khỏi ra rễ nữa các bạn nhé, đừng cố kích rễ vô ích thôi. Đối với giống nhiều rễ thì không nói, còn em này thì tốt nhất là:

2. Chọn giá thể

Chọn giá thể là gỗ hoặc lũa càng cứng càng tốt, nếu là gỗ thì nên bóc vỏ đi (vỏ chỉ được 1-2 năm là mục, khi đó nó sẽ là hang ổ của mấy con ốc sên, sâu bọ, nấm khuẩn và vỏ bong ra thì lan bong ra luôn), xử lý như bài Ghép Thủy Tiên và bài Giá thể tốt nhất cho lan.

Nếu bạn kiếm được cục lũa hình con rồng mà ghép vảy lên thì đúng bài luôn.

Giá thể có thể chọn là chậu đất nung có nhiều lỗ, bạn trồng lan trong chậu cũng được mà cho nó bao bọc xung quanh chậu cũng được. Bên trong nên bỏ than cục nhỏ bằng hạt mít cho nó bền.

Dớn bảng cũng là 1 sự lựa chọn tuyệt vời, tôi rất thích ghép lên dớn bảng vì dễ ghép, dễ chăm và dễ đóng thùng bán đi xa.

Tôi có sưu tầm được cách nước ngoài người ta trồng trong chậu, bạn soi hình nhé. Nước người ta chơi tinh tế và nghệ thuật lắm, nước mình thì đa phần thích hoành tá tràng (hoành tráng).

3. Xử lý giống

Như các bài trước, đó là cắt rễ già, dập nát, rửa sạch với nước lã. Sau đó ngâm vào dung dịch Physan 15-20 phút (ngâm 1 tiếng vẫn được nhưng hại cây). Dạo gần đây tôi bỏ kiểu dùng Ridomilgold rồi, vì nó không hiệu quả kỹ thuật và không hiệu quả kinh tế bằng Physan. 150k gần nửa lít thuốc, pha được cho 500 lít nước, xử lý 1 tấn lan giống còn được.

Sau khi ngâm Physan, ta để khô ráo rồi ngâm vào dung dịch B1+Atonik (hoặc chế phẩm kích mầm, kích kei, chống sốc, hoocmôn super Thriver, Hùng Nguyễn 6 trong 1….) trong 15-20 phút. Nếu số lượng ít bạn có thể xịt mà không ngâm cũng được. Tùy bạn!

4. Chăm sóc

Ghép xong treo chỗ mát, ánh sáng khoảng 40% là được, chờ cho cây bám giá thể rồi thì cho ăn nắng 50-70% (kinh nghiệm cá nhân tôi là 55% ánh sáng ổn hơn cả, ăn nắng nhiều lá vàng quạch, giả hành teo tóp mãi không bung được, thậm chí cho ăn nắng 30% như Hồ Điệp cây vẫn lên và vẫn hoa).

Giá thể thoát nước nhanh cho nên ngày bạn phải tưới 1-3 lần tùy vào tiểu khí hậu vườn. Nếu bạn đủ trình để trồng vào dớn Chile, rêu rừng, xơ dừa xay thì khi nào giá thể gần khô hãy tưới nhé!

Tôi trồng em này bao năm nay, chỉ thấy em ấy mắc vài vấn đề nhỏ sau:

A. Thối thân giả hành non, bắt đầu từ gốc lên ngọn (kiểu như giả hạc và giống dendro ấy các bạn). Cắt bỏ, xịt Antracol + Kasumin 2 lần, tuần 1 lần là chấm hết.

B. Bị rầy, kiến bám trên mầm non và vòi nụ. Xịt nước rửa chén pha loãng ướt đều, 20-40 phút sau rửa lại là xong. Quá tiết kiệm lại an toàn.

Mấy bạn xung quanh nào là thán thư, nào là đốm mắt cua, nhện đỏ, virut đủ kiểu, nhưng em này không bị. Bạn thấy em nó lì lợm chưa ạ?

Phân thì bón y như bài PHÂN CHO LAN, nhưng cái gì cũng ít hơn so với Giả Hạc (nói chung là em nào nhiều lá thì bón nhiều và ngược lại).

5. Làm Vảy rồng nở hoa

Đây có lẽ là khâu khó nhất đối với các chị. Tại các chị thích CẦM VÒI tưới suốt ngày nên vậy. 

Để chi tiết bạn kéo lại bài Làm Lan Nở Hoa phần 1 và 2 đọc thêm. Tôi chỉ lưu ý là khoảng tháng 10 âm là hạn chế tưới dần dần (bạn còn nhớ KHÚC DẠO ĐẦU chứ?) và ngừng tưới cho tới khi thấy nụ nhú 1cm thì tập trung tưới đẫm trở lại, ngày 2-3-4 lần không vấn đề gì, mục đích là để giả hành sau 1 thời gian khát nước tóp teo lại thì căng ra để hoa bền hơn và lấy sức sinh con.

Mùa đông ngoài Bắc thì khỏi tưới nhé các bạn, và tìm chỗ nào nắng nhất treo em nó thì khả năng ra hoa là rất cao.

Hồi mới chơi tôi rất xót cây, tính tôi siêng năng lại bị cái quá cẩn thận thành ra giả hành em nó lúc nào cũng căng đét (vì ngày nào tôi cũng tưới), nên cuối cùng, lan người ta 1 giò 1 ký ra 20 vòi hoa, lan tôi ra đúng 1 vòi.

Nhìn giò lan nở xung quanh vàng rực 1 góc thật là quá thèm, tôi hy vọng các bạn sẽ có những giò lan tuyệt vời như thế. Thú chơi lan là 1 bộ môn nghệ thuật, đòi hỏi sự tận tâm và sáng tạo. Tuy nhiên trước khi muốn sáng tạo, hãy nắm chắc nền tảng thì bạn sẽ đỡ tốn học phí.

Nguyễn Ngọc Hà, Liên Nghĩa – Đức Trọng – Lâm Đồng