+ Thường có mặt chính diện: ít tác phẩm Bon Sai có bốn mặt đều đẹp, thường chỉ có mặt đẹp nhất, gọi là mặt chính diện, mặt này thường để ra phía trước

+ Bon Sai nhiều thân, phải có một than chủ, thân có dáng đẹp và cao, to nhất. Các thân còn lại là thân phụ trợ có chiều cao và độ lớn khác nhau, hài hòa với thân chủ, tạo nên phối cảnh đẹp cho toàn bộ tác phẩm

+ Tạo sự hòa hợp, cân đối, độc đáo giữa gốc, rễ, thân , cành lá, hoa, quả … và giữa chậu và cây

2. Yêu cầu cụ thể trong các bộ phận chính của Bonsai

a) Gốc – rễ

- Yêu cầu: Gốc – Rễ Bonsai đẹp phải có 4 điều kiện sau:

+ Bộ gốc, rễ to, đặc, tạo sự vững chắc

+ Được đôn cao, tạo sự độc đáo

+ Có hình thù kì dị, hoặc hình con thú, tạo sự khác lạ

+ Có biểu hiện già cỗi (hang hốc, u bướu, tróc – nứt vỏ, có rêu bám…) tạo dáng cổ thụ

- Giá trị của Bon Sai được tập trung vào gốc – rễ là chủ yếu

- Các dạng của bộ rễ: (xem hình ở cuối trang)

- Cách tạo bộ rễ

+ Tạo bộ rễ ban đầu: Trồng vào chậu to, đất tơi xốp màu mỡ sau 6 tháng đến 1 năm, nhổ cây cắt rễ thừa rễ dài và uốn rễ theo dự định

+ Tạo rễ hoa thị: Trồng lại cây, cho bộ rễ xòe quanh gốc, lấp đất vừa ngập cổ rễ sau 6 tháng đến 1 năm đất rửa trôi để lộ bộ rễ hoa thị

+ Tạo rễ lệch về một hướng: Cho rễ to dài trồng lệch về một hướng đối với cây có dáng xiêu, hoành, huyền, trồng lại 1 số lần, cắt sửa đôn cao dần lộ bộ rễ lệch về 1 hướng. ( Bộ rễ mới đưa lên khỏi mặt đất phải tủ che nắng thời gian đầu )

+ Tạo rễ phụ: Tiếp đất hay buông thòng. Để cây vào bóng mát không cắt tỉa khoảng 1 năm cây sẽ ra rể phụ (đối với những cây có khả năng ra rễ phụ: sanh, si, đa, gừa, sộp)

b) Thân và vỏ

Yêu cầu:

Thân Bon Sai đẹp phải có các điều kiện cơ bản sau:

- Gốc to nhỏ dần về phía ngọn (đuôi chuột)

- Cong lượn

- Có độ lùn phù hợp với độ lớn của thân

- Có nhiều biểu hiện già cỗi: có u, bướu, hang hốc, nứt nẻ, tróc vỏ, khô, mục, có khi xoắn vặn, gãy, gấp khúc, bị xẻ rãnh, có rêu bám … nhưng phần lá phải khỏe và xanh tươi

c) Chi

Yêu cầu: Tạo sự hài hòa, cân đối với cây và phải đạt đủ các yêu cầu sau:

+ Về trị trí: Mỗi vị trí trên thân chỉ có một chi. Chi chỉ ở vị trí cong lồi của thân (ở chỗ cong cùi chỏ), không ở nách hoặc chỗ lõm của thân

+ Về hình dạng: Có độ cong lượn, có dạng đuôi chuột

(Nguồn: hoisvcvn.org.vn)